Hey, het is oké. Maak depressie bespreekbaar.

Hey, ik heb een depressie. Zoals jullie weten ben ik begonnen met bloggen om mijn depressie te delen, te laten zien dat het iedereen kan gebeuren en om het taboe hierop te verminderen. Daarom vond ik het ook super toen ik de reclame zag over deze campagne van de rijksoverheid: Hey! Het is oké, maak depressie bespreekbaar. Praten over depressie is belangrijk, dat kan ik niet genoeg benadrukken. Zelf ben ik nu ruim een jaar ziek en heb ik enorm diverse gesprekken gehad met mensen over mijn ziekte. In dit artikel geef ik mijn view hierover samen met mijn ervaringen.

In Nederland lijden 800.000 mensen aan een depressie. Het ministerie heeft onlangs een peiling laten doen onder de risicogroepen.. Daaruit blijkt dat jongeren (13-18 jaar) en jonge vrouwen (18-35 jaar) met een depressie of depressieve gevoelens wel over hun situatie willen praten. Maar de overgrote meerderheid vindt het lastig om zelf het gesprek te beginnen. Tegelijkertijd vermijden vrienden en familie het onderwerp vaak omdat ze bang zijn de ander te kwetsen. Op die manier kom je in een vicieuze cirkel terecht, als de mensen met een depressie er niet over praten, zal het nooit begrepen worden en als de omstanders niks durven te vragen, zal er minder snel over gepraat worden. Het hangt allemaal met elkaar samen.

Tips om een gesprek te starten

Op de website van de Rijksoverheid geven ze ook enkele tips om zo’n gesprek te starten voor de mensen die dit moeilijk vinden. Zowel voor de mensen met een depressie hebben ze enkele  tips als voor de omgeving. Ben je zelf depressief of ken je iemand met een depressie? Dan raad ik het ten zeerste aan om daar even naar te kijken.

Bang om verkeerd begrepen te worden

Toen ik begin 2017 zwaar depressief werd, vond ik het enorm moeilijk om erover te praten. In mijn artikel ‘Liever dan ik dacht’ praat ik ook over het feit dat ik niemand vertrouwde met mijn ware gevoelens, bang om gekwetst te worden.
Ik was juist de blije en spontane griet, een meid met altijd een glimlach op haar gezicht. Daarom kreeg ik in eerste instantie van de mensen de reactie: ‘Huh, jij?’ Niemand zag het aan me, maar ik liet het eigenlijk ook aan niemand zien.

Neem ons serieus en toon medeleven

Toen mijn moeder depressief werd in 2009, zag ik al duidelijk dat er enorm veel misvattingen waren rondom deze ziekte. Maar ik dacht toentertijd dat die misvattingen lagen aan haar omgeving en dat de mensen om mij heen anders zouden zijn.

‘Weet je wat jij moet doen? Je moet gewoon lekker naar buiten. Knap je zo van op.’ Dit was een van de zinnen waar na een aantal keer mijn nekvel van overeind ging staan. Een andere was ‘gewoon gaan sporten, gooi die gevoelens eruit.’ En zo kan ik nog wel een boek schrijven over de misvattingen.
Begrijp me niet verkeerd, ik weet heel goed dat er een kern van waarheid zat in deze adviezen. Maar ik had geen behoefte aan advies. Als ik advies had gewild, dan had ik het wel gevraagd. Ik wou gewoon een luisterend oor en dat iemand tegen me zei: ‘Ow wat zwaar, beterschap!’ of ‘Hoe voelt dat dan?’ als iemand er geen verstand van zou hebben.

Depressie stond voor mij gelijk aan zwakte

Voor zolang als ik me kan herinneren, heb ik altijd sterk willen zijn. Sterke mensen gaan door en laten zich niet belemmeren door negatieve gevoelens. Tenminste… dat dacht ik. Ik was zo bang dat mensen me zouden zien als een zwak persoon of zielig. En dat wou ik niet, zo was ik ook niet en zo ben ik nog steeds niet. Nu pas, na een hele hoop therapie en gesprekken met diverse mensen leer ik juist dat mijn gevoeligheid mijn kracht is, en dat een ziekte hebben zoals een depressie niet hoort tot zwakte. Het overkomt juist de sterkste mensen en gek genoeg zijn het juist die dingen die ons als mensen verbinden.

Stuur een kaartje

Over het algemeen is het zo, dat als mensen zwaar ziek zijn (zoals bijvoorbeeld kanker) ze overrompeld worden met bloemen en beterschap kaartjes. Nog steeds begrijp ik niet dat dit bij een depressie niet wordt gedaan, terwijl het een van de dodelijkste ziektes is op de wereld. Dit laat (vind ik) ook duidelijk zien dat mensen deze ziekte niet begrijpen. Het wordt niet gezien als ziekte, omdat het psychisch is. En hoe stom een kaartje ook klinkt, gek genoeg had ik die toch graag gehad toentertijd. Even steun dat er iemand aan je denkt, juist omdat je je dan zo vreselijk eenzaam voelt.

De meest bijzondere reactie die ik heb ontvangen

Wellicht een gek verhaal, maar zo bijzonder, dat ik het met jullie wil delen.
Een aantal maanden geleden was ik bij de tandarts, we hadden een standaard gesprek en er werd gevraagd of ik medicijnen gebruikte. Nadat ik had verteld welke medicatie ik had, vroeg hij: ‘Mag ik je vragen waarom je deze medicatie gebruikt?‘
‘Omdat ik een zware depressie heb,’ zei ik meteen, alsof het de normaalste zaak van de wereld was. En dat was het eigenlijk ook.. voor mij in ieder geval.
Ik kon aan zijn ogen zien dat hij schrok, alsof hij meteen herkende waar ik het over had. Ik wist het eigenlijk wel zeker, hij was hier op de één of andere manier bekend mee. Hij vertelde me dat hij dat heftig vond om te horen en ging vervolgens door met de behandeling. Eenmaal klaar deed hij zijn mondkapje af en gaf me een hand.
‘Heel veel beterschap,’ zei hij met zijn oprechte groene ogen, ‘of nee, beste gezond wording. Dat vind ik er beter bij passen, mag ik dat zo zeggen?’ zei hij meteen corrigerend erachteraan.
Ik bedankte hem en gaf een stevige hand terug. Zijn woorden raakten mij meteen, vervolgens ging ik naar huis met een verbluft gevoel, flabbergasted. Zo’n mooie en oprechte reactie had ik niet verwacht (laat staan van mijn tandarts) en nog nooit eerder zo gekregen. In februari heb ik mijn volgende controle en dan zal ik hem bedanken voor zijn reactie. Iets wat hij waarschijnlijk allang vergeten is, maar wat voor mij een heel belangrijke herinnering is.

Je zult mensen kwijtraken

Zo zie je maar dat de mooiste reacties uit de meest bijzondere hoeken komen en dat de kleinste dingen (die voor jou wellicht niet zoveel moeite zijn) een enorme impact kunnen hebben. Mensen laten hun ware aard zien als je ziek bent, of dat nu mentaal is of lichamelijk. Dit is een van de grootste lessen die ik snel heb geleerd tijdens mijn ziekte. De reacties die je niet verwacht hebben helaas ook een donkere kant. Mensen, waarvan ik dacht dat het mijn vrienden waren, lieten mij compleet links liggen. Zij benadrukte juist mijn grootste angsten, dat ik me aanstelde en dat deze ziekte niks voorstelde of ze zeiden dat ze er voor me waren, maar wouden er volgens nooit over praten en vroegen nooit hoe het nu daadwerkelijk met me ging. Ik heb geleerd om juist van die mensen afscheid te nemen en mij te focussen op de mensen die er wel voor mij waren en nog steeds zijn. Die vriendschappen zijn er sterker van geworden en waardeer ik nu meer dan ooit tevoren.
Goede vrienden zijn op één hand te tellen, dat geldt voor iedereen. Alleen heb je soms een ziekte nodig om dit in te zien. Dat is ook niet erg, juist dat maakt de mensen die overblijven extra bijzonder.
Gelukkig is het wel zo dat de positieve kant zwaarder weegt dan de negatieve kant, al is dat natuurlijk moeilijk in te zien wanneer je op je diepste punt zit. Eigenlijk heb ik door mijn depressie en door hierover te praten ook hele mooie mensen leren kennen, veel meer dan dat ik heb verloren. Nu pas leer ik dat de meeste mensen juist goed zijn en oprecht, die paar rotte appels… tja… daar moeten we het maar mee doen.

Mijn depressie hoort nu eenmaal bij mij

Net zoals dat mijn katten bij mij horen, hoort mijn depressie ook bij mij. Dat heb ik nu wel geleerd. Het is een stukje van mij geworden en dat vind ik prima. Ik weet dat dat nu juist heel luchtig klinkt, maar eigenlijk was dat één van de moeilijkste dingen voor mij van het afgelopen jaar. Ik wou niet ziek zijn, ‘Rot op met die depressie, ik hoef hem niet!’ heb ik regelmatig tegen mijn psycholoog gezegd.
De laatste paar maanden heb ik juist geleerd om mijzelf te begrijpen en mijzelf te accepteren. Ik ben gevormd door mijn omgeving en jeugd, mijn rugzakje hoort (helaas) bij mij en mijn depressie is hier nou eenmaal een (normaal) gevolg van.
Iedereen die ik heb gesproken met een depressie zegt dat het voor altijd blijft vallen en opstaan. En dat geloof ik ook, wij zullen altijd onszelf moeten controleren dat we de balans houden omdat wij nu eenmaal wat instabieler zijn.

Dit is ook eigenlijk de grootste tip die ik kan geven aan iemand die hier ook mee strijd: probeer te accepteren dat je ziek bent. Als je dat eenmaal hebt gedaan, dan gaat de rest een stuk gemakkelijker. Zeg tegen jezelf: ik ben ziek, ik heb een ziekte, ik heb een depressie (i.p.v. ik ben depressief).

Door te praten vind je lotgenootjes

Mensen denken vaak dat, omdat ik blog, ik makkelijk praat over mijn depressie. Gek genoeg is dat niet het geval. Eigenlijk vind ik het juist moeilijk om over mijn depressie te praten (zoals ik al eerder heb uitgelegd in het artikel Waarom ik schrijf over mijn depressie), juist omdat er zoveel misvattingen over zijn. Maar ik ben me heel bewust, dat als ik dat taboe wil doorbreken, ik ‘mijn schaamte’ opzij moet zetten en er gewoon over moet praten. En wat blijkt? Ik krijg tegenwoordig steeds meer fijne reacties en medeleven van mensen. Juist omdat ik er zelfverzekerder over praat en mijn schaamte opzij zet. Door hier open over te praten, valt het me op dat die mensen zichzelf vervolgens ook openstellen naar mij toe. Door die gesprekken kom ik er langzaam achter dat we allemaal op elkaar lijken en dat het juist de ‘zwakheden’ zijn die ons verbinden. En bij de meest eenzame ziekte, is het fijn om een lotgenootje te vinden.

Mocht je iemand kennen met een depressie, dan wil ik je deze tip geven: toon interesse en heb medeleven. Tegen mijn lotgenootjes wil ik zeggen: hoe moeilijk het ook is, probeer erover te praten. Je zult er zoveel goeds voor terug krijgen, dat kan je je niet voorstellen.

Daarom wil ik jullie ook bij deze bedanken. Bedankt allemaal voor het lezen van mijn (iets te lange) blog en nog meer bedankt voor de steun die ik van jullie heb gekregen. Jullie helpen mij door dit proces heen en om depressie bespreekbaar te maken. Ik kan gewoon niet in genoeg woorden uitleggen hoe dankbaar ik jullie hiervoor ben. Dus ik zal het nog één keer zeggen: Dankjulliewel!

Mochten jullie nog vragen hebben aan mij over deze depressie, dan lees ik ze natuurlijk graag in de comments. Ow en als je een idee hebt om het taboe nog meer te doorbreken dan hoor ik het natuurlijk graag. Samen gaan wij deze strijd aan.

Ben je trouwens nieuw bij mijn blog en wil je weten waarom ik schrijf over mijn depressie, dan lees je dat hier. Verder kun je in de categorie Personal  mijn andere blogs over mijn strijd lezen.